Emetimet e gazrave serë në Kosovë

11 December 2015

11.12.2015- Sot në Paris përfundon konferenca e OKB-së për ndryshime klimatike COP 21. Qëllimi kryesor i kësaj konference ishte bashkërendimi i aktiviteteve në nivel global për reduktimin e emetimeve te gazrave serrë dhe parandalimit të mëtutjeshëm të ndryshimeve klimatike.  Emetimet e gazrave serrë si rezultat i aktiviteteve të njeriut, vlerësohet të jenë shkaktarët kryesorë të ndryshimeve klimatike në nivelin global.

 

Edhe pse kontributi i Kosovës në emetimin e gazrave të serrës në nivel global pothuajse është i papërfillshëm, angazhimi i saj për t’iu bashkuar përpjekjeve botërore për të reduktuar emetimet e gazrave të serrës kanë qenë evident. Padyshim që një nga aktivitetet me të rëndësishme në këtë drejtim është përgatitja e inventarit nacional të gazrave të serës, si një nga mekanizmat kryesorë për të identifikuar burimet kryesore të emetimeve me qëllim të zbatimit të masave për reduktimin e tyre. 

 

Në vigjilje të kësaj konference, Agjencia për Mbrojtjen e Mjedisit të Kosovës, ka përgatitur një raport përmbledhës për emetimet e gazrave të serrës për periudhën kohore 2008-2013. Raporti vjen si rezultati punës në kompletimin e inventarit të gazrave serrë për vitin 2013, dhe i plotësimit të inventarit me të dhëna shtesë edhe për vitet paraprake. Në raport janë përfshirë emetimet e gazrave serë sipas sektorëve dhe nën-sektorëve si dhe është prezantuar trendi i emetimeve për periudhën kohore 2008-2013.

 

Vlerësohet që emetimet vjetore të gazrave serrë në Kosovë janë rreth 9.5 milion ton CO₂ ekuivalent. Burimi kryesor i gazrave serrë është sektori i energjisë me pjesëmarrje prej 88% të totalit te emetimeve. Sektori i dytë është bujqësia me 7%. Sektori i mbeturinave përfaqëson rreth 3% të totalit të emisioneve kurse sektori i proceseve industriale dhe përdorimit të produkteve me rreth 2.5%. Sektori i pylltarisë dhe i shfrytëzimit të tokës është sektori i vetëm akumulues i gazrave serrë.

 

Raporti vlerëson se trendi i emisioneve totale të GHG në Kosovë në vitin 2013 shënon një rritje të ndjeshme krahasuar me vitin 2012 (9568.4 Gg CO₂ ekuivalent në vitin 2013, krahasuar me 9526.7 GgCO2 eq në vitin 2012). Ndërsa që viti me emetimet më të mëdha nga inventari i deritanishëm vlerësohet të jetë viti 2009 me 10507.2 Gg CO₂ ekuivalent. Krahasuar me shtetet tjera në Evropë, Kosova ka emetime relativishttë ulëta për kokë banori (5.7 ton CO₂ ekuivalent për kokë banori).

 

Në raport janë dhënë edhe rekomandime për të  reduktuar emetimin e gazrave ku ndër të tjera janë rekomanduar të zbatohen masa në: rritjen e përdorimit të burimeve të ripërtërishme të energjisë, reduktimin e përdorimit të thëngjillit për energji, zëvendësimin e veturave të vjetra, përdorimi i transportit publik dhe promovimi i transportit të qëndrueshëm me më pak trafik motorik, përdorimi i teknologjisë për kapjen e CO₂ në proceset industrial prodhuese, kontrolli i përdorimit të produkteve që hollojnë shtesën e  ozonit,  përdorimi i kontrolluar i fertilizerëve, përmirësimi i menaxhimit të mbeturinave përmes riciklimit, ndarjes dhe trajtimit të tyre si dhe zvogëlimi i prerjeve ilegale të pyjeve dhe ruajtja e destinimit të shfrytëzimit të tokave sipas kategorive.

 

Për më shumë shkarko raportin: Emetimi i Gazrave Serrë në Kosovë 2008-2013